درس دوازدهم فارسی خوانداری ششم ابتدایی | دوستی و مشاوره | توضیح درس و حل فعالیت ها و دانش ادبی | درس و مدرسه (مومکا)
درس و مدرسه ( مومکا ) – بررسی کامل درس دوازدهم کتاب فارسی پایه ششم ابتدایی تحت عنوان دوستی و مشاوره که شامل پاسخ فعالیت ها، معنی واژه ها و شعر ها، توضیح قالب های شعری و همچنین بررسی نکات مهم دستوری است تقدیم شما می‌شود. امید است که از آن بهره گرفته و استفاده لازم را ببرید.
| درس دوازدهم فارسی پایه ششم ابتدایی | دوستی و مشاوره (توضیح درس) |
| درس دوازدهم فارسی پایه ششم ابتدایی | دوستی و مشاوره (تدریس و پاسخ فعالیت ها) |
دوستی
بدان، ای پسر که مردمان تا زنده اند از دوستان ناگزیرند که مرد اگر بی برادر باشد به که بی دوست؛ از آنکه حکیمی را پرسیدند که دوست بهتر یا برادر؟
گفت: برادر نیز، دوست به.
معنی جمله: بدان که انسان تا زمانی که زنده است ناچار است که با مردم دوست باشد و دوستانی داشته باشد که اگر یک انسان بی قوم و خویش و برادر باشد بهتر از این است تا این که هیچ دوستی نداشته باشد. چنانکه از حکیمی پرسیدند که دوست بهتر است یا بردار؟ گفت: برادر که اگر با انسان دوست نیز باشد خیلی بهتر می‌شود.
پس به کار دوستان اندیشه کن و دوستی ایشان به مردمی و احسان، تازه دار و چون دوست نو گیری، پشت بر دوستان کهن، مکن. دوست، همی طلب و چون دوست نوگیری، پشت بر دوستان کهن، مکن. دوست، همی طلب و دوستان کهن را بر جای همی دار تا همیشه بسیار دوست داشته باشی و دیگر با مردمانی که با تو به راه دوستی روند و «نیم دوست» باشند، نیکویی و سازگاری کن و در هر نیک و بد به ایشان مشفق باش تا چون از تو مردی بینید، دوست یکدل شوند.
معنی جمله: پس به فکر دوستان خود باش و دوستی خودت را با آنها با مردم داری و انسانیت و خوبی همواره نو و تازه کن و زمانی که با کسی تازه دوست شدی دوستان قدیمی را از یاد نبر و رابطه خود را با آنها قطع نکن. همواره با مردم تازه دوست شو و دوستان قدیمی را نیز برای خود نگه دار تا همیشه دوستان بسیاری داشته باشی و هچمنین با کسانی که دوستی مختصری داری با نیکویی رفتار کن و در هر پیش آمد نیک و بد نسبت به آنها مهربان باش تا زمانی که این رفتار ها را از تو می بینند در دوستی با تو صمیمی شوند.
عنصرالمعالی کیکاووس، قابوس نامه
مشاوره
مشاورت کردن در کارها از قوی رایی مردم باشد و از تمام عقلی و پیش بینی؛ چه هر کس را دانشی باشد و هر یکی چیزی داند؛ یکی بیشتر و یکی کمتر و یکی دانشی دارد و هرگز کار نبسته است و نیازموده و یکی همان دانش داند و کار بسته است و آزموده؛ مثل این، چنان باشد که یکی باشد که بسیار سفر ها کرده باشد و جهان بسیار دیده و سرد و گرم چشیده و در میان کار ها بوده با آن کس برابر نتوان کرد که هرگز سفر نکرده باشد و ولایت ها ندیده و از این رو، گفته اند: «تدبیر با دانایان و پیروان و جهان دیدگان باید کرد».
معنی جمله: مشورت در کارها نشان هوشمندی و عاقل بودن و آینده نگری است چون هرکس دانشی دارد و چیزی بلد است؛ بعضی‌ها بیشتر می‌دانند و بعضی‌ها کمتر بعضی‌ها دانشی دارند و هرگز از آن استفاده نکرده اند و آن را امتحان نکرده اند و بعضی های دیگر همان دانش را دارند و از آن استفاده نیز کرده اند و آن را امتحان نیز کرده اند. مثلاً کسی که سفر ها زیادی کرده باشد و دنیا را دیده باشد و سرد و گرم روزگار را چشیده باشد و کار های بسیاری را تجربه کرده باشد با کسی که هرگز سفر نکرده باشد و شهرهای مختلف را ندیده باشد نمی تواند یکسان باشد. به همین دلیل گفته اند: «برای چاره اندیشی باید با دانایان و کهن سالان و افراد با تجربه مشورت کرد»
و نیز یکی را خاطر تیز تر باشد و در کار ها زودتر تواند دید و یکی کند فهم باشد و تدبیر ده تنه چون زور ده مرده باشد.
معنی جمله: و همچنین یکی هوش بیشتری دارد و نتیجه کار ها را زودتر می تواند پیش بینی کند و یکی هوش کمتری دارد و این توانایی را ندارد، همانطور که زور ده نفر از روز یک نفر بیشتر است فکر و اندیشه ده نفر هم از فکر و اندیشه یک نفر قوی تر است.
همه‌ی جهانیان متفق اند که هیچ آفریده، دانا نر از پیغامبر (ص) نبوده است و با این همه فضیلت معجزات که او را بود، خدای (تعالی) او را می‌فرماید: «و شاورهم فی الامر» یا محمد چون کاری کنی و یا مهمی تو را پیش آید با یاران خویش تدبیر کن.
معنی جمله: همه جهانیان به این موضوع عقیده دارندکه هیچ آفریده ای در دنیا داناتر و عاقل تر از پیامبر (ص ) نبوده است و با این همه خردمندی و معجزه ها که پیامبر داشت، خدای بلند مرتبه به او می‌فرماید: «در کار ها با آنان مشورت کن»، ای محمّد زمانی که می خواهی کاری را انجام بدهی و یا مسئله مهّمی پیش آمد با مشورت با یاران خودت چاره اندیشی کن برای آن کار.
مشورت نا کردن در کارها، ضعیف رایی باشد و هیچ شغلی بی مشورت، نیکو نیاید.
معنی جمله: مشورت نکردن در کارها نشانه‌ی بی خردی است و هیچ کاری بدون مشورت درست انجام نمی‌شود.
خواجه نظام الملک توسی، سیاست نامه
| درس دوازدهم فارسی پایه ششم ابتدایی | دوستی و مشاوره (پاسخ فعالیت ها و درک مطلب و دانش زبانی) |
گام به گام فارسی ششم | درس دوازدهم : دوستی و مشاوره
درک مطلب (صفحه‌ی ۸۶ کتاب درسی فارسی خوانداری ششم)
۱- در دوست یابی چگونه رفتار می‌کنید؟
هنگام انتخاب دوست ویژگی‌های او را در او بررسی کنیم. اگر واجد این شرایط بود او را به دوستی انتخاب نماییم: ویژگی هایی از جمله: با ایمانی، ظاهر و باطنش یکی باشد، راستگو و درستکار، امین و راز دار، خوش برخورد، طالب علم و آگاهی باشد.
همچنین دوستانی انتخاب می‌کنم که به رشد اخلاقی من کمک کنند؛ راستگو، قابل اعتماد و مهربان باشند و از صفات ناپسندی همچون بددهانی، خبرچینی و دورویی خودداری کنند.
۲- منظور از «تدبیر ده تنه چون زور ده مرده باشد» چیست؟
یعنی همانطور که زور و قدرتِ دَه نفر از قدرتِ یک نفر بیشتر است، فکر و اندیشه‌ی دَه نفر نیز از فکر و اندیشه‌ی یک نفر بیشتر است. بنابراین با انجام مشورت، از اندیشه‌ی دیگران نیز بهره‌مند می‌شویم.
۳- با کسانی که «نیم دوست» هستند چگونه باید رفتار کرد؟ چرا؟
باید با آنها به خوبی و مهربانی رفتار کنیم؛ زیرا آنها زمانی که انسانیت و صداقت ما را ببینند، با ما دوست صمیمی و یکدل می‌شوند.
۴- افرادی که در کارها با دیگران مشورت می‌کنند، چه فرقی با آنهایی دارند که مشورت نمی‌کنند؟
افرادی که مشورت می‌کنند دانا، هوشمند و آینده نگر هستند و در کار‌هایشان موفق می‌شوند.
واژه آموزی (صفحه‌ی ۸۶ کتاب درسی فارسی خوانداری ششم)
- همی طلب، یعنی بطلب
- همی دار، یعنی بدار
الف) هیچ کس بی نیازتر از او نتواند بود —-> هیچ کس بی نیازتر از او نمی‌تواند باشد.
ب) هیچ کار بی مزد نتوان کرد —-> هیچ کاری را بدون مزد نمی‌توان انجام داد.
پ) دوست همی طلب —-> برای خود دوست انتخاب کن.
ت) دوستان کهن را بر جای همی دار —-> دوستان قدیمی را برای خودت نگه دار.
گوش کن و بگو (صفحه‌ی ۸۷ کتاب درسی فارسی خوانداری ششم)
به قصه‌ی «یک قطره عسل» با دقّت گوش دهید و سپس درباره ی پرسش های زیر گفت وگو کنید.
دانلود و پخش فایل صوتی قصه ی یک قطره عسل – درس دوازدهم کتاب فارسی خوانداری ششم – دوستی و مشاوره – صفحه ۸۷ کتاب درسی
۱- سگ شکاری از نظر ظاهر چه ویژگی هایی داشت؟
لاغر اندام با درست ها و پاهای باریک و بلد
۲- شکارچی چگونه به وجود عسل پی برد؟
دید در اطراف غاز زنبور های عسل پرواز میکندد و از شکاف یک سنگ قطره قطره عسل میریزد.
۳- شکارچی با دیدن عسل چه تصمیمی گرفت؟
تصمیم گرفت که هروز به آنجا برود و قدری از این عسل ها را بردارد و به شهر ببرد و بفروشد.
۴- شکارچی چگونه موفّق شد که کوزه اش را از عسل پر کند؟
لباس های خود را محکم بست و صورت خود را با پارچه پوشاند و با احتیاط کوزه اش را پر کرد.
۵- مرد بقّال پس از چشیدن عسل چه گفت؟
آفرین بر تو و این عسل
۶- مرد بقّال چگونه وزن عسل درون کوزه را به دست آورد؟
با ترازو آن را وزن کرد
۷- علّت شکسته شدنِ سرِ مرد بقّال چه بود؟
هنگامی که بقال می‌خواست عسل را در ظرف دیگری بریزد، یک قطره عسل بر روی زمین ریخت، راسو فوری جلو دوید تا عسل را از زمین بلیسد، سگ به راسو حمله کرد و گردنش را گرفت، مرد بقال با چوب بر سر سگ کوبید و سگ بیهوش بر زمین افتاد، شکارچی عصبانی شد و کوزه‌ی عسل را بر سرِ مرد بقال شکست.
۸- چرا قاضی گفت: «سگ و راسو را نمی توان مجازات کرد؟»
چون سگ و راسو حیوان هستند و نمی توان آن ها را مجازات کرد
۹- باسوادی و وظیفه شناس بودن چه سودی دارد؟
آن وقت شکارچی سگ شکاری را بی قید و بند به بازار نمی‌آورد و مرد بقال به جای گربه در دکان راسوی تربیت‌ناپذیر نگاه نمی‌دارد و اگر سگی به راسوی حمله کند با چوب قپان سگ را نمی‌کشد بلکه به قاضی مراجعه می‌کند و تاوان آن را می‌گیرد و دعوا تمام می‌شود.
۱۰- چگونه می‌توان از دعوا و زد و خورد پیشگیری کرد؟
باید علم و دانایی خود را بالا ببریم چرا که همه جنگ ها و دعوا ها از اول کوچک است و مردم نادان آن را بزرگ می کنند.
برای خواندن متن قصه ی یک قطره عسل و همچنین پخش و دانلود فایل صوتی روی ورود به صفحه کلیک کنید. – ورود به صفحه
خوانش و فهم (صفحه‌ی ۸۹ کتاب درسی فارسی خوانداری ششم)
با این که هوا روشن شد و وقت سحرگاه رسید اما حضرت علی (ع) نخوابید و مشغول عبادت بود. «اشاره به شب زنده داری حضرت (ع)»
۲- در بیت « دست در دامن مولا زد در که علی بگذر و از ما مگذر » واژه هایی که مشخّص شده است با چه آهنگی خوانده می‌شود؟
مولا و علی با آهنگ بلند و به صورت کشیده خوانده می شوند جهت تاکید بیشتر.
| درس دوازدهم فارسی پایه ششم ابتدایی | دوستی و مشاوره (معنی شعر ها و کلمات) |
معنی شعرها (ابیات) درس دوازدهم فارسی ششم ابتدایی
معنی شعر شیر خدا – بخوان و حفظ کن (صفحه‌ی ۸۸ کتاب درسی فارسی خوانداری ششم)
شیر خدا
علی آن شیر خدا شاه عرب الفتی داشته با این دل شب
معنی بیت: حضرت علی آن کسی است که با شجاعت بسیار به مانند شیر درنده و غران، در راه خدا می‌جنگید (اشاره به لقب اسدالله) برترین مرد عرب بود و با تاریکی شب انس و الفت داشت.
شب ز اسرار علی آگاه است دل شب محرم سرالله است
معنی بیت: شب از راز های حضرت علی (ع) خبر دارد. تاریکی شب رازدار رازهای الهی است چرا که اوشب‌ها با خدای خود راز و نیاز می‌کند.
شب شنفته است مناجات علی جوشش چشمه عشق ازلی
معنی بیت: شب صدای دعای حضرت علی (ع) و عشقی را که مانند چشمه‌ای در وجود او می‌جوشید شنیده است.
کلماتی چو دُر، آویزه گوش مسجد کوفه هنوزش مدهوش
معنی بیت: صحبت ها و دعاهای با ارزش حضرت علی (ع) در مسجد کوفه هنوز در گوش مسجد مانده و هنوز عاشق آن سخنان است.
فجر تا سینه آفاق شکافت چشم بیدار علی خفته نیافت
معنی بیت: خورشید طلوع کرد و سپیده زد؛ اما علی (ع) هنوز بیدار است.
ناشناسی که به تاریکی شب می برد شام یتیمان عرب
معنی بیت: حضرت علی (ع) در تاریکی شب به صورت ناشناس برای یتیمان عرب غذا میبرد.
عشق بازی که هم آغوش خطر خفت در خوابگه پیغمبر
معنی بیت: انسان عاشقی که با پذیرفتن خطر به جای پیامبر (ص) در محل خواب ایشان خوابید. (این بیت اشاره دارد به زمانی که مشرکان می‌خواستند پیامبر (ص) را در محل خوابش بکشند؛ اما حضرت علی (ع) خوابید و جان ایشان را نجات داد).
آن دم صبح قیامت تأثیر حلقه در شد از او دامن گیر
معنی بیت: در آن صبح گاهی که از قیامت نشانه داشت، حلقه در، دست به دامان (ع) شد. (به واقعه‌ی سحر نوزدهم ماه مبارک رمضان وقتی که حضرت علی (ع) قصد داشت از خانه بیرون بیاییدتا به مسجد برود پیراهن حضرت به حلقه‌ی در گیر می‌کند)
دست در دامن مولا زد در که علی! بگذار و از ما مگذر
معنی بیت: در، دست به دامان علی (ع) شد ( ازاو خواهش کرد) علی از رفتن منصرف شو و از من عبور نکن.
شبروان مست ولای تو علی جان عالم به فدای توعلی
معنی بیت: ای علی! عارفان، مست و مدهوش دوستی و ولایت تو هستند، جان همه‌ی عالم به فدای تو باد.
محمّد حسین بهجت تبریزی(شهریار)
معنی کلمات ( واژه های ) درس دوازدهم فارسی ششم ابتدایی : دوستی و مشاوره
دوستی
- ناگزیر : ناچار
- حکیم : دانشمند
- بِه : بهتر
- مردمی : انسانیّت
- احسان : نیکی
- کهن : قدیمی
- طلب : درخواست
- همی طلب : انتخاب کن – بگیر – درخواست کن
- سازگاری : سازش
- مشفق : دلسوز – مهربان
- با تو نیم دوست باشند : با تو کمی دوست باشند
- یکدل : صمیمی
مشاوره
- مشاورت : مشورت – همفکری
- قوی رایی : هوشمندی
- تمام عقلی : عاقل بودن – دانایی
- پیش بینی : آینده نگری
- مَثَل : مثال
- ولایت : شهرها
- در میان کارها بوده : کارهای زیادی انجام داده
- تدبیر : چاره اندیشی – فکر کردن
- جهان دیده : باتجربه
- خاطر : اندیشه
- تیزتر : قوی تر
- تدبیر ده تَنه چون زور ده مَرده باشد : تصمیمی که توسط ده مرد گرفته می شود مانند زور ده نفر قوی و نیرومند است
- فهم : درک کردن
- متفّق : اتفاق داشتن – هماهنگ بودن
- پیش آید : اتفاق افتد
- شغل : کار
- فضیلت : برتری
- تعالی : بلند مرتبه
- ضعیف رأیی : کم عقلی
شیر خدا
- الفت : دوستی – انس
- اسرار : جمع سرّ – رازها
- مَحرَم : رازدار
- ازلی : بی آغاز
- دُرّ : مروارید
- آویزه : آویخته
- مدهوش : سرگشته – حیران
- فجر : طلوع صبح
- آفاق : جمع افق – کناره های آسمان
- خفته : خوابیده
- صبح قیامت تاثیر : صبح روز نوزدهم ماه مبارک رمضان – صبح روز ضربت خوردن امام علی (ع)
- دامن گیر : مانع
- شب روان : کسانی که در شب و راز و نیاز می کنند – عارفان و خداشناسان
- وِلا : محبت –ولایت – دوستی
👈 دانش آموزان و همراهان گرامی جواب سایر درس های کلاس ششم و تمامی مباحث هر درس، به صورت کامل در سایت موجود می باشد، برای دسترسی کافیست درس موردنظر را در گوگل سرچ کرده و در انتهای آن عبارت «مومکا» یا «درس و مدرسه» را نیز اضافه کنید.
🙆 اگر سوال یا پیشنهادی در رابطه با این درس داری، کافیه به انتهای این مطلب مراجعه کرده و هر چه دوست داری بنویسی.
لینک صفحه های مهم و مرتبط و پیشنهادی سایت |
|
صفحه وب سایت درس و مدرسه ( مومکا ) در آپارات – ورود به صفحه صفحه وب سایت درس و مدرسه ( مومکا ) در اینستاگرام – ورود به صفحه صفحه وب سایت درس و مدرسه ( مومکا ) در تلگرام – ورود به صفحه کتاب فارسی نگارش ششم ابتدایی ( سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ ) – دانلود کتاب فارسی خوانداری ششم ابتدایی ( سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ ) – دانلود صفحه مربوط به مطالب فارسی خوانداری ششم ابتدایی – ورود به صفحه صفحه مربوط به مطالب فارسی نگارش ششم ابتدایی – ورود به صفحه ورود به کلاس اینترنتی ما (مومکا) – ورود به صفحه ثبت نام در کلاس اینترنتی ما (مومکا) – ورود به صفحه |
عالییییییییییییییییییییییییییییییی
سلام بهکیرم
خیلی خوب بود راضی هستم
خیلی خوب بود راضی هستم
من فعل را می خواستم اما یه چیز دیگر بالا آورد
سلام ممنون عالی بود
ممنون